Średzka Kolejka Wąskotorowa

2 28 listopada 2018

Średzka Kolejka Wąskotorowa

W 1898 roku, z inicjatywy lokalnych władz, zaczęto budowę Średzkiej Kolejki Wąskotorowej. Miał to być motor napędowy rozwoju gospodarczego. Polska była wówczas pod zaborem niemieckim. W Niemczech standardowa szerokość torowiska stanowiła 1000 mm. Parowóz Taką też przyjęto do budowy średzkiej kolejki. Pierwsze odcinki oddano do eksploatacji w 1902 roku. Połączyły one Kobylepole z obecnym dworcem Poznań – Wschód (torem normalnym) oraz ze Środą (torem wąskim). Sieć wąskotorowa składała się z linii głównej Kobylepole – Środa – Zaniemyśl o długości 59 kilometrów oraz szeregu bocznic i odgałęzień.

Z majątków położonych przy szlaku kolejki w okresie jesiennym przewożono duże ilości buraków cukrowych. Ich odbiorca cukrownia „Środa” posiadała bocznice prowadzące bezpośrednio na plac składowy. Poza przewozami towarowymi kursowały także składy osobowe. Zarząd kolejki dbał o wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań. Na początku XX wieku wprowadzono rolboki, czyli wózki transportowe do przewozu wagonów normalnotorowych. Ułatwiło i przyspieszyło to dostarczanie bezpośrednio do odbiorców poprzez sieć wąskotorową ładunków transportowanych koleją normalnotorową.

Kolejka była wówczas bardzo dochodowa. Zyski z jej działalności przeznaczano na inwestycje. Z tych środków w ramach robót publicznych wybudowano pod koniec lat 20-tych bocznice z Annopola przez Chwałkowo do Brodowa i Czarnotek. W 1930 roku zakupiono do taboru średzkiej kolejki spalinowy wagon motorowy. Specjalnie dla niego wybudowano na stacji w Środzie obrotnicę i garaż. W roku 1949 Średzka Kolej Powiatowa została przejęta przez PKP. Powstał wówczas Zarząd Średzkiej Kolei Wąskotorowej z siedzibą w Środzie. Po przejęciu rozpoczęto przebudowę kolejki z toru o szerokości 1000 mm na tor o szerokości 750 mm.

Lata 60 to powolny upadek kolejki. Duża konkurencja ze strony komunikacji samochodowej oraz rozbudowa dróg lokalnych spowodowała znaczny spadek przewozów. Doprowadziło to do stopniowego zawieszania ruchu pociągów na niektórych bocznicach. Obecnie z bardzo dobrze prosperującej niegdyś kolejki pozostało 14 km lini łącząc Środę z Zaniemyślem. Średzka Kolejka Wąskotorowa prowadziła ruch planowy do początku 2001 roku. Po całkowitym zawieszeniu przewozów wąskotorówką zainteresowało się Starostwo Powiatowe w Środzie Wlkp. PKP przekazały wąskotorówkę powiatowi. Obecnie w sezonie letnim uruchamia się pociągi turystyczne, jednak w każdej chwili można wynająć pociąg na życzenie.

18 stycznia 2023

Sport, turystyka, rekreacja i hobby

Top:

Sana jako jemeńskie dzieło sztuki

Stolica Timur, Samarkanda

Tower of London